Title: Mały ZUS a Duży ZUS – sprawdź limity, zasady i wybierz najlepszą opcję dla swojej firmy!
Autor: Joanna Antczak
Data publikacji: 26 września 2025
Data ostatniej aktualizacji: 26 września 2025
System ubezpieczeń społecznych w Polsce bywa dla przedsiębiorców dużym wyzwaniem. Obowiązek płacenia składek do ZUS wiąże się zarówno z kosztami, jak i z szeregiem warunków, które trzeba spełnić, aby móc skorzystać z ulg. W praktyce najczęściej spotykamy się z dwoma podstawowymi wariantami – Małym ZUS-em oraz Dużym ZUS-em.
W tym artykule wyjaśniamy krok po kroku:
- czym różni się Mały ZUS od Dużego ZUS,
- jakie są aktualne limity i zasady,
- kto i na jakich warunkach może korzystać z preferencyjnych składek,
- jak zmieniają się wysokości opłat w 2025 roku,
- jakie formalności należy dopełnić w ZUS.
Czytaj więcej, aby uniknąć błędów i wybrać optymalną formę składek dla swojej firmy.
Spis treści
- Czym jest Mały ZUS?
- Na czym polega Duży ZUS?
- Kto może skorzystać z Małego ZUS Plus?
- Limity dochodowe i warunki 2025
- Ile wynoszą składki Mały ZUS vs. Duży ZUS w 2025?
- Jak zgłosić się do Małego ZUS?
- Najczęstsze błędy przedsiębiorców
- Podsumowanie: który ZUS bardziej się opłaca?
Czym jest Mały ZUS?
Mały ZUS to potoczna nazwa preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne dla początkujących przedsiębiorców. Obniżone składki obowiązują przez określony czas i stanowią formę ulgi, która ma wspierać rozwój nowych działalności gospodarczych.
Najważniejsze cechy:
- dotyczy przedsiębiorców rozpoczynających działalność,
- obowiązuje przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia firmy,
- składki liczone są od obniżonej podstawy wymiaru,
- pozwala znacząco obniżyć miesięczne koszty na starcie.
Na czym polega Duży ZUS?
Duży ZUS to standardowy wariant składek, obowiązujący wszystkich przedsiębiorców, którzy zakończyli już okres ulg lub nie spełniają kryteriów do ich stosowania. Podstawa wymiaru składek jest w tym przypadku znacznie wyższa, a więc i miesięczne obciążenia dla firmy rosną.
Charakterystyka Dużego ZUS:
- obowiązuje po zakończeniu ulg (Mały ZUS, Mały ZUS Plus),
- składki naliczane od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia,
- nie ma znaczenia wielkość przychodu czy dochodu przedsiębiorcy.
Kto może skorzystać z Małego ZUS Plus?
W 2025 roku wciąż obowiązuje rozwiązanie znane jako Mały ZUS Plus, które pozwala przedsiębiorcom płacić niższe składki zależnie od osiąganego przychodu. To rozwiązanie dedykowane mikrofirmom i osobom prowadzącym jednoosobową działalność.
Warunki:
- roczny przychód z działalności nie przekroczył 120 000 zł,
- działalność była prowadzona przez co najmniej 60 dni w poprzednim roku,
- przedsiębiorca nie korzysta już z ulgi na start ani preferencyjnych składek.
Limity dochodowe i warunki 2025
Od 1 stycznia 2025 roku obowiązują zaktualizowane limity:
- maksymalny przychód uprawniający do Małego ZUS Plus wynosi 120 000 zł rocznie,
- podstawa wymiaru składek zależy od dochodu – minimalnie 30% minimalnego wynagrodzenia, maksymalnie 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia,
- prawo do ulgi przysługuje przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy prowadzenia działalności.
Ile wynoszą składki Mały ZUS vs. Duży ZUS w 2025?
Przykładowe wyliczenia na rok 2025:
- Mały ZUS (preferencyjny): ok. 400–600 zł miesięcznie (w zależności od minimalnego wynagrodzenia).
- Mały ZUS Plus: od ok. 400 zł do ok. 1 000 zł miesięcznie, w zależności od dochodu.
- Duży ZUS: ponad 1 600 zł miesięcznie (bez składki zdrowotnej).
Jak zgłosić się do Małego ZUS?
Procedura jest stosunkowo prosta, ale wymaga zachowania terminów:
- Złożyć odpowiedni formularz ZUS ZUA lub ZUS ZZA, zaznaczając ulgę.
- Pamiętać o terminie do 31 stycznia danego roku (jeśli przedsiębiorca prowadził działalność w poprzednim roku).
- W przypadku rozpoczęcia działalności – zgłoszenia dokonuje się w ciągu 7 dni od daty jej założenia.
Najczęstsze błędy przedsiębiorców
- Brak zgłoszenia w terminie – co skutkuje utratą prawa do ulgi.
- Łączenie ulg niezgodnie z przepisami – np. ulga na start i Mały ZUS Plus jednocześnie.
- Niedokładne wyliczenie dochodu – co może prowadzić do błędów w wysokości składek.
- Mylenie przychodu z dochodem – a to właśnie dochód decyduje o podstawie wymiaru w Małym ZUS Plus.
Podsumowanie: który ZUS bardziej się opłaca?
Wybór między Małym a Dużym ZUS-em nie jest kwestią decyzji przedsiębiorcy, ale spełnienia warunków ustawowych. W praktyce:
- dla nowych firm najlepszym rozwiązaniem jest ulga na start, a potem Mały ZUS,
- dla mikrofirm z niższymi dochodami korzystny jest Mały ZUS Plus,
- dla rozwiniętych działalności pozostaje Duży ZUS.
Znajomość zasad i terminów pozwala uniknąć błędów oraz zoptymalizować koszty prowadzenia działalności gospodarczej.